Aberdaron



Adranau - Sections





Aberdaron aberdaron

Mae'r hanes cryno hwn yn datblygu. Dilynwch y lincs i gael mwy o wybodaeth

This brief history is evolving follow the links for more information.

e-bostiwch cyfraniadau @ e-mail contributions

Oriel hen Lluniau VIEWS Historical Photo Gallery

Ar lethrau Mynydd Ystum, ryw 3km i'r gogledd o Aberdaron, mae caer fynyddig Castell Odo, sy'n nodedig am mai hi efallai, yw'r sefydliad cynharaf yng Nghymru o gyfnod yr Oes Haearn.

'Y Gegin Fawr' hen adeilad canol oesol wedi ei adnewyddu yn ei gymeriad, a'r lle y byddai'r pererinion yn cael eu prydau olaf cyn croesi i Enlli.

Eglwys St Hywyn

Dilyn y ffordd o'r pentref 2km i'r de-orllewin i Uwchmymydd, a'r Mynydd Mawr, Ynys Enlli dros y Swnt, a ffordd i gar mynd i gopa'r mynydd lle bu safle wylio i'r llynges yn ystod y rhyfel ond sydd erbyn hyn yn safle gwylwyr y glannau. Yr holl dir yn eiddo'r Ymdiriedolaeth Genedlaethol.

Llwybrau o droed y mynydd i lawr dros yr allt at Ffynnon Fair lle mae gweddillion eglwys o'r chweched ganrif a ffynnon ar lan y mor yn is na llinell y gorllan a'r mor yn golchi drosti ar ben llanw ond gyda'r trai mae dwr y ffynnon yn berffaith groyw. Yma yr oedd y cyfle olaf i'r Saint gael gorffwys cyn croesi'r Swnt i Enlli.

Saif Bodwrda (SH 188272) mewn llecyn cysgodol yng nghanol y coed, ryw 2km dwyrain o Aberdaron. Yr oedd y plasty yn enwog fel cartref teulu'r Gwyniaid. Bu rhai o'r teulu yn bwysig yng ngwleidyddiaeth cyfnod Cromwell ac yr oedd Griffith Gwyn ymhlith y fintai a aeth i Baris yn amser yr Adferiad i hebrwng Siarl I i Lundain. Bu aelwyd Bodwrda yn noddi beirdd am genedlaethau.

Mab i saer a drigai yng Nghae'r eos, bwthyn sydd wedi hen ddiflannu, ond a safai ar dir Sgubor-bach yn Aberdaron, oedd y cymeriad od hwnnw, Dic Aberdaron (Richard Robert Jones, 1780- 1843). Athrylith rhyfedd ydoedd a grwydrai o amgylch y wlad gyda'i gath a'i Iyfrau. Dywedir iddo ddysgu ei hun i siarad 14 o ieithoedd a hynny heb erioed gael fawr addysg ffurfiol. Dywedir y gallai hefyd godi cythreuliaid.

On the slopes of Mynydd Ystym, about 3km to the north of Aberdaron, are the remains of Castell Odo. A site that has been partly excavated twice, that sheds light on the early inhabitants of Llyn.

The ' Gegin Fawr' dates from the middle ages and is said to be the last eating place before pilgrims crossed to Enlli.

Eglwys St Hywyn

Taking the road westward out of Aberdaron, about 2km southwest of Aberdaron is Uwchmynydd and the mountain of Mynydd Mawr. Enlli can be seen across the straits from the vantage point at the top. This used to be a lookout post during the war and is now used by the coastguard. The land around is now owned by the National Trust.

One of the footpaths from the foot of the mountain goes westward towards the sea down the cliff side to Ffynnon Fair. Here are the remains of a C6 church and a freshwater spring that is covered twice daily by the tide only to emerge with crystal clear water when the sea level drops. This was the last place for pilgrims to rest on their way to and in sight of Enlli.

The mansion at Bodwrda (SH 188272) stands in a sheltered valley about 2km east of Aberdaron. This house was famous for being the home of the Wynne's. Members of this family were prominent politically during the time of cromwell and Griffith Gwyn was amongst those who went to Paris to try and make Charles the first return to London. The family house at Bodwrda sponsored Bards for generations.

The son of a carpenter who lived in Cae'r eos, a cottage that has long since fallen, but that stood on the land of Sgubor Bach in Aberdaron, was the eccentric character known as Dic Aberdaron (Richard Robert Jones, 1780-18430. A strange character he would roam around the country with his cat and his books. He is said to have been able to speak in 14 languages all with little formal education. He was also said to have been able to summon spirits.

 


Safle Aberdaron Home    Safle Hanes / History Home     Dogfennau / Documents

Oriel hanesyddol Aberdaron historical gallery

Gyda cymorth Cyngor Cymuned Aberdaron / With the support of the Community Council

 

 
aberdaron
 

aberdaron

aberdaron

aberdaron

© penllyn.com 2000-9