Eglwys
Sant Beuno
Roedd Sant Beuno, y mwyaf o seintiau Celtaidd Gogledd Cymru,
yn ddisgynnydd i Dywysogion Powys. Sylfaenodd fynachlog yng
Nghlynnog
Fawr yn 616
O.C. ynghyd â llawer
o sefydliadau Cristnogol eraill. Yn ol y chwedlau, roedd ganddo allu arbennig
i iachâu.
Sylfaenwyd yr eglwys tua'r flwyddyn 630 gan Sant Beuno a sefydlodd
goleg eglwysig, a oedd yn sefydliad unigryw i'r Eglwys Geltaidd,
Daeth hwn yn ganolfan eglwysig
bwysicaf gorllewin Sir Gaernarfon. Daeth Eglwys Clynnog yn fan ymgynnull
i bererinion oedd ar eu ffordd i Enlli.
Nodweddion arbennig: Capel Sant Beuno ar ochr ddeheuol yr eglwys;
Maen Beuno, sef maen gwastad ag ymylon garw, a chroes Ladinaidd
wedi'i naddu
arno. Defnyddiwyd
y capel gan Eben Fardd, y bardd enwog, fel ysgol tan 1849; yn y capel
hefyd y mae Croes y Pererinion i'w gweld.
Cafodd Cyff Beuno ei gafnu o un darn o brcn onnen, yn ystod y Canol
Oesoedd efallai.
Y fit allan i'r eglwys yn y fynwent gerIlaw'r capel gwelir deial haul
sy'n dyddio rhwng y 10fed a dechrau'r 12fed ganrif.
|
The
Church of St. Beuno
Saint Beuno, the greatest of North Wales Celtic saints, was a descendant of the
Prince of Powys. He founded Clynnog Fawr monastery in 616 A.D. and many more
Christian establishments. Legends associate him with miraculous healing powers.
The Church was founded in about 630 by Saint Beuno who founded
a "clas" (a
cross between a Monastery and a College) an institution peculiar to the Celtic
Church, and it became the most important ecclesiastical centre for Western
Caernarfonshire. Clynnog Church became an assembly point for pilgrims bound
for Bardsey Island.
Special features - St. Beuno's Chapel on the South side of the
Church; "Maen
Beuno" a flat, roughly-shaped boulder incised with a Latin cross; Eben
Fardd the famous WeIsh Bard used the Chapel as a school until 1849; the great
Pilgrimage
Cross can be seen in the Chapel.
St Beuno's Chest was hollowed out from one piece of ash and is possibly
mediaeval.
Outside the Church in the cemetery near the Chapel is a sundial of the
IOC to early 12C.
|
Ffynnon Beuno
Mae hon ar fin y briffordd, ychydig i'r de o'r pentref. Mae angen bod
yn hynod ofalus gan ei bod yn ffordd brysur iawn!
Yn ol traddodiad, mae hon yn ffynnon iachâu. Byddai cleifion
yn cael eu trochi ynddi a'u rhoi i orwedd dros nos ar feddrod Beuno
yn yr eglwys. |
St. Beuno's Well
This is located on the left side of the road leading south just out of
Clynnog. Great care needs to be taken, as this is a very busy road!
The Well has a reputation for healing and patients were brought there to be dipped
and then laid overnight on the tomb of St. Beuno in the church. |